Rozwód jest zdarzeniem niewątpliwie trudnym dla obojga małżonków. Ponadto jest ciężkim przeżyciem dla ich członków rodziny. Na emocje wpływa również fakt towarzyszącej w życiu codziennym pandemii koronawirusa. Postępowanie rozwodowe w czasie koronawirusa.
Spis treści
Wstęp
Spowodowała ona diametralne zmiany funkcjonowania człowieka w każdej sferze jego codziennego funkcjonowania. Jednym z tych aspektów jest postępowanie rozwodowe. Praktycznie każdy, kto rozpoczynał proces rozwodowy zadawał sobie pytanie – jak będzie wyglądał rozwód w czasie pandemii?
Początkowo COVID-19 skutkował powstaniem chaosu w bieżącym funkcjonowaniu sądownictwa, albowiem z wokandy zostały zdjęte sprawy rozwodowe i ograniczono znaczną ich ilość, a budynki sądów były zamknięte dla interesantów.
Zmianie uległ również system pracy Poczty Polskiej, a to skutkowało opóźnieniami w dostarczeniu korespondencji sądowej. Także kancelarie adwokackie nie potrafiły zorganizować wewnętrznej działalności. Obecnie została ona wznowiona, jednak w Sądzie, tak jak w innych pomieszczeniach zamkniętych obowiązują pewne restrykcje. Są one podejmowane w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego petentów przebywających na terenie Sądu oraz przeciwdziałaniu rozprzestrzeniania się wirusa.
Restrykcje pandemiczne w Sądach – postępowanie rozwodowe w czasie koronawirusa
W związku z tym zostały uregulowane przepisy wewnętrzne obowiązujące na terenie Sądu, zaliczyć należy do nich:
- obowiązek poddania się pomiarowi temperatury, w sytuacji jej odmowy nie zostanie dana osoba wpuszczona do Sądu;
- zasłanianie ust i nosa maseczką ochronną;
- przekazanie pracownikom ochrony celu przybycia, a czasem ukazania wezwania;
- obowiązkowe poinformowanie pracownika ochrony, że osoba wchodząca na teren Sądu została objęta kwarantanną bądź izolacją w warunkach domowych albo, że zamieszkuje/przebywa z osobą objętą kwarantanną/izolacją w warunkach domowych, gdyż nie może wejść do Sądu;
- dokonania dezynfekcji rąk;
- zachowania wymaganego dystans społecznego;
- udania się po wpuszczeniu na teren Sądu do właściwego miejsca zgodnego z celem wizyty;
- i po jej zakończeniu niezwłocznie opuszczenia budynku.
Czy pandemia wpływa na procedurę rozwodową?
Należy wskazać, iż wystąpienie stanu epidemicznego w Polsce nie wpływa na procedurę rozwodową. Pozew rozwodowy należy złożyć w biurze podawczym. Ponadto niektóre Sądy umiejscowiły przez budynkiem urny na dokumenty składane do Sądu, czyli kartonowe pudełka, do których strony wrzucają swoje pisma. Wrzucając je jednak do urny dana osoba nie uzyska potwierdzenia złożenia pisma z prezentatą sądową.
Oznacza to, że często należy udowodnić, iż pismo zostało złożone oraz zachowanie wymaganego terminu uregulowanego w przepisach prawnych. Po dokonaniu tych czynności zostanie wszczęte postępowanie rozwodowe, które w kwestii formalnej nie uległo zmianie. W trakcie rozprawy rozwodowej należy mieć założoną maseczkę ochronną, tak jak na całym terenie Sądu oraz zachować odpowiedni dystans. Sędziowie, sekretarz sądowy i inni uczestnicy również powinni mieć nałożoną maseczkę.
Na rozprawę należy udać się samodzielnie, ponieważ osoby towarzyszące są co do zasady nie wpuszczane na teren sądu. Wyjątkiem od tego wymogu jest, jeżeli dana osoba posiada stopień niepełnosprawności i powinien jej towarzyszyć opiekun, a także osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie oraz małoletniej, którą reprezentuje przedstawiciel ustawowy. Ponadto przez jakiś czas była wyłączona publiczność w trakcie rozprawy.
Przepis ten uległ zmianie i po wcześniejszym zgłoszeniu dokonanego w formie pisemnej przewodniczący wydziału w porozumieniu z sędzią prowadzącym sprawę podejmują decyzję dotyczącą udzielenia zgody na udział publiczności w rozprawie rozwodowej. Nie są oni jednak zobligowani do wydania zgody na tę czynność.
Postępowanie rozwodowe w trybie zdalnym
Warto wskazać, iż wiele sądów w celu usprawnienia systemu pracy w trakcie pandemii oraz zminimalizowania rozpowszechniania wirusa decydują się na przeprowadzanie postępowania rozwodowego w trybie on-line. W związku z tym strony i świadkowie, którzy zobowiązani się do osobistego stawiennictwa na rozprawie rozwodowej, a także inni uczestnicy, do których należy chociażby kurator sądowy dostają wezwanie na termin rozprawy wraz z informacją, aby wskazać w odpowiedzi na pismo adres mailowy, na który następnie zostanie wysłany link umożliwiający udział w zdalnej rozprawie.
Decyzja o formie posiedzenia należy do sędziego prowadzącego daną sprawę rozwodową. Rozwiązanie to jest o tyle korzystne, że nawet w przypadku wprowadzenia dodatkowych ograniczeń przez sąd rozprawa i tak może się odbyć. Świadkowe, którzy zostali powołani przez strony postępowania rozwodowego także mogą zostać przesłuchani na rozprawie on-line, jeśli wyrazi na to zgodę sędzia prowadzący postępowanie.
Ponadto, w niektórych przypadkach istnieje możliwość, aby swoje zeznania złożyli w formie pisemnej, a następnie złożyli pismo na biuro podawcze bądź przesłali za pomocą Poczty Polskiej umieszczając w jego treści sygnaturę sprawy.
Wprowadzone także zostało nowe rozwiązanie, które nie jest praktykowane w każdym sądzie. Poprzez nowelizację przepisów covidowych oraz postępowania cywilnego możliwe jest uzyskanie wyroku rozwodowego bez przeprowadzenia rozprawy rozwodowej. Taką sytuacją jest chociażby złożenie przez małżonków odpowiednich wniosków o nieprzeprowadzanie rozprawy. W ten czas sąd rozwodowy może udzielić zgody na pisemne przesłuchanie stron. Oznacza to, iż w formie pisma procesowego małżonkowie przesyłają odpowiedzi na wymagane pytania.
Następnie, jeśli zostanie uznane, iż nie ma konieczności przeprowadzenia rozprawy, chociażby z powodu zbieżnego stanowiska prezentowane przez obojga małżonków w kwestii rozwodu zostaje wydany wyrok rozwodowy na posiedzeniu niejawnym, czyli bez udziału osobistego stron oraz świadków w rozprawie rozwodowej. Wyrok rozwodowy zostanie dostarczony za pomocą Poczty Polskiej bądź pracownika Sądu odpowiedzialnego za doręczenie korespondencji.
Wraz z opracowaniem przepisów covidowych istnieje możliwość wniesienia wniosku o przeprowadzenie sprawy o rozwód, która odbędzie się na posiedzeniu niejawnym. Aczkolwiek sąd rozwodowy w pierwszej kolejności wysyła pismo do stron, w którym informuje ich o fakcie zamiaru przeprowadzenia rozprawy na posiedzeniu niejawnym. Stronom przysługuje sprzeciw od takiej decyzji. Mogą go złożyć w formie pisemnej. W ten czas sąd dokona przesłuchania pisemnego obojga małżonków bez wyznaczania terminu rozprawy, a następnie wyda wyrok rozwodowy.
Podsumowując, pandemia koronawirusa spowodowała pewne proceduralne utrudnienia. Zmiany, które zostały wprowadzane w sądownictwie mają na celu usprawnienie procesu i zniwelowanie rozpowszechniania się wirusa, a zarazem zachowania odpowiedniej formy zdrowotnej jednostki.
