Co do zasady przedstawicielami ustawowymi dziecka są jego rodzice. Władza rodzicielska przysługuje każdemu z rodziców, chyba, że Sąd pozbawił jednego z nich władzy rodzicielskiej lub ograniczył jego władzę do podejmowania decyzji dotyczących istotnych spraw związanych z dzieckiem, w tym o sposobie leczenia. Czy zatem szczepienie dziecka- zgoda obojga rodziców?
Spis treści
Wprowadzenie
Szczepienia są jednym z najważniejszych środków profilaktycznych, chroniących dzieci przed wieloma poważnymi chorobami. Pomimo szerokiego dostępu do informacji, wiele rodzin wciąż ma wątpliwości dotyczące szczepień. W Internecie można znaleźć sporo sprzecznych informacji na ich temat. Niestety, często szerzona jest dezinformacja lub powtarzane mity na temat szczepień, a zwłaszcza szczepień dzieci. W tym artykule przedstawimy kluczowe informacje na temat szczepienia dzieci, aby pomóc rodzicom w podejmowaniu świadomych decyzji.
Rodzice posiadający władzę rodzicielską o istotnych sprawach dziecka rozstrzygają jednak wspólnie. Wydaje się, że do tej kategorii będą należały kwestie związane z procedurą medyczną, która stwarza podwyższone ryzyko dla zdrowia i życia dziecka. W doktrynie istnieje spór co do tego czy szczepienia powinno się zaliczać do zabiegów o podwyższonym ryzyku.
Dlaczego szczepienia są ważne?
Szczepienia chronią nie tylko indywidualną osobę przed chorobami, ale także przyczyniają się do budowania odporności zbiorowej. Dzięki temu, nawet osoby, które z różnych przyczyn nie mogą być szczepione (np. z powodu alergii czy osłabionego układu odpornościowego), otrzymują pośrednią ochronę przed chorobami zakaźnymi. Dlaczego więc szczepienia są ważne? Zapraszamy do lektury za i przeciw na stronie rządowej podanej w linku.
Kalendarz szczepień
Kalendarz szczepień dla dzieci zawiera rekomendacje dotyczące wieku, w którym dziecko powinno otrzymać szczepienia przeciwko określonym chorobom. Jest on regularnie aktualizowany przez ekspertów medycznych i dostosowywany do aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Rodzice powinni śledzić kalendarz szczepień i konsultować wszelkie wątpliwości z pediatrą.
Bezpieczeństwo szczepień
Szczepionki są dokładnie testowane pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa przed dopuszczeniem do użycia. Niektóre dzieci mogą doświadczyć łagodnych reakcji poszczepiennych, takich jak zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia czy podwyższona temperatura, ale poważne skutki uboczne są bardzo rzadkie. Dyskusja o ryzyku i korzyściach związanych ze szczepieniami powinna być prowadzona z zaufanym lekarzem pediatrą.
Rola rodziców
Rodzice odgrywają kluczową rolę w procesie szczepienia. Odpowiedzialność za zdrowie dzieci oznacza nie tylko zgłoszenie się na szczepienia zgodnie z kalendarzem, ale także edukację na temat znaczenia i bezpieczeństwa szczepień. Informacje pozyskane od lekarzy, a także z wiarygodnych źródeł online, mogą pomóc rozwiać wątpliwości i podjąć świadomą decyzję o szczepieniu dziecka.
Szczepienie dziecka- zgoda obojga rodziców?
W praktyce w sytuacji zgłoszenia się rodzica z dzieckiem do poradni czy punktu szczepień, osoba przeprowadzająca szczepienie nie będzie miała wiedzy o rozstrzygnięciach dotyczących władzy rodzicielskiej lub ewentualnym sprzeciwie drugiego rodzica. Będzie opiera się wyłącznie o oświadczenie i zgodę jednego zgłaszającego się rodzica.
Szczepienia przeciw COVID-19, czy też każde inne szczepienie, mają status zalecanych, a nie obowiązkowych. Zatem ten z rodziców dziecka, który ma pełnię władzy rodzicielskiej lub ma uprawienie do decydowania o sposobie leczenia dziecka może nie zgodzić się na podanie preparatu. W praktyce skuteczne złożenie sprzeciwu może być jednak trudne.
Skuteczność szczepień
- Zapobieganie chorobom zakaźnym: Badania przeprowadzone przez Centers for Disease Control and Prevention (CDC) pokazują, że szczepienia znacząco redukują ryzyko zachorowań na wiele chorób zakaźnych u dzieci, w tym na odrę, świnkę i różyczkę. CDC podaje, że dzięki programom szczepień udało się w USA całkowicie wyeliminować endemiczne przypadki tych chorób.Źródło: CDC, „Benefits of Getting Vaccinated.”
- Odporność zbiorowa: Według World Health Organization (WHO), szczepienia przyczyniają się do budowania odporności zbiorowej, co jest kluczowe w zapobieganiu rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych w populacji. Odporność ta chroni szczególnie osoby, które z różnych przyczyn nie mogą być szczepione.Źródło: WHO, „Vaccine Effectiveness and Impact.”
Bezpieczeństwo szczepień
- Niskie ryzyko poważnych reakcji niepożądanych: Obszerne przeglądy badań i metaanalizy, np. praca opublikowana w „Vaccine” przez Maglione et al. wskazują na to, że poważne reakcje niepożądane na szczepionki są bardzo rzadkie. Autorzy podkreślają, że korzyści zdrowotne płynące ze szczepień znacznie przewyższają ryzyko wystąpienia poważnych efektów ubocznych.Źródło: Maglione, M.A., et al. (2014). „Safety of Vaccines Used for Routine Immunization of U.S. Children: A Systematic Review.” Vaccine.
Szczepienie dziecka a władza rodzicielska
W razie sporu między rodzicami dotyczącego zgody na wykonanie szczepienia można zwrócić do sądu o wydanie rozstrzygnięcia w tym zakresie. Szerzej o prawach i obowiązkach i opieki na dziećmi podczas rozwodu rodziców piszemy na naszym blogu.
Jeżeli jeden z rodziców został pozbawiony przez Sąd władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, wówczas wszystkie uprawnienia związane z jej wykonywaniem przysługują drugiemu rodzicowi.
Podsumowanie
Kwestia szczepienia dzieci jest przedmiotem szerokiej debaty publicznej, obejmującej zarówno aspekty medyczne, jak i prawne. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, szczepienia dzieci uznaje się za kluczowy element profilaktyki zdrowotnej, mający na celu ochronę nie tylko indywidualnego zdrowia dziecka, ale również zdrowia publicznego. W kontekście prawnym, pojawia się pytanie o konieczność uzyskania zgody obojga rodziców na szczepienie dziecka, zwłaszcza w sytuacji, gdy rodzice mają różne poglądy na ten temat.
Zgodnie z obowiązującym prawem, decyzje dotyczące opieki zdrowotnej nad dzieckiem, w tym również szczepień ochronnych, powinny być podejmowane przez osoby sprawujące władzę rodzicielską. W idealnej sytuacji, decyzja o szczepieniu dziecka jest wynikiem porozumienia obu rodziców. Jednakże, w przypadku braku zgody między rodzicami, sytuacja komplikuje się, podnosząc pytania o najlepszy sposób rozwiązania takiego konfliktu.
W praktyce, jeśli nie można osiągnąć porozumienia, sprawa może zostać skierowana do sądu rodzinnego, który podejmie decyzję w najlepszym interesie dziecka. Sądy w Polsce, kierując się zasadą dobra dziecka, często orzekają na rzecz wykonania szczepień ochronnych, uwzględniając rekomendacje medyczne i korzyści płynące ze szczepień dla zdrowia dziecka.
Podsumowując, choć zgoda obojga rodziców na szczepienie dziecka jest zdecydowanie preferowana i stanowi odzwierciedlenie wspólnego podejścia do kwestii opieki zdrowotnej nad dzieckiem, w sytuacjach konfliktowych możliwe jest zwrócenie się o rozstrzygnięcie do sądu. Sąd, mając na względzie dobro dziecka, może podjąć decyzję umożliwiającą przeprowadzenie szczepienia nawet bez zgody jednego z rodziców.